Don Pedro Rodriguez - Grand Old Man of Bogo, First Filipino Senator

Reposted from DANTEMAYOR.COM, first published last October 25, 2009

I am changing the direction and the theme of my other blog www.dantemayor.com and it seems that this article is no longer in line with that new direction. However, as a Bogohanon and for some reason I feel that this should not be deleted, so i move it here where it seems appropriate. I am suppose to rewrite this to make it a new article but dont have the time anymore so I am reposting this "as is".:

The City of Bogo is celebrating today, October 25, 2009 the 77th Death anniversary of one among the greatest Bogohanons, Don Pedro Lazala Rodriguez.  Every 25th of October, the City of Bogo will always celebrate the Don Pedro Day, which is also a local holiday. Don Pedro Rodriguez or "Nyor Endong" is the father of Bogohanons, he was famously called "PAHID SA MGA LUHA SA KABUS" which literally means "the one who wipes the tears of the less fortunates".
-->

This years celebration started with a Holy Mass at 6:30am at SVF Archdiocesan Shrine, followed by the civic parade from the church going to Don Pedro Rodriguez' tomb at Rodriguez Mausoleum, Old Corazon Cemetery, Dela Viña St., Bogo City, Cebu.

A short program at the cemetery immediately follows the parade which highlights as always the following:
      1. A Eulogy from an invited guest.
      2. A musical rendation
      3. Offering of flowers and bouquets by the different sectors
      4. Response of the Family of Don Pedro
      5. and the Famous 21 Gun Salute

A short quiz bowl at the Elorde Community Stage participated by all schools in Bogo City follows the short program. And as usual, a lunch for everyone at the Rodriguez Family Residence (at Mayor Martinez' Ancestral House in Bogo).

In commemoration of the 77th Don Pedro Rodriguez Celebration, i am republishing here article in Cebuano language from the GEOCITIES written by the late Eufrosino Ursal Luna, which was originally published in Bag-ong Suga, a local newsletter by the writer himself who was a member of the Kamagas-Ludabi, Bogo Chapter.


DON PEDRO LAZALA RODRIGUEZ - 1869-1932: Ang Manggiluy-ong Bayani sa Bogo.

Napatik - Nob. 26, 1965
Bag-ong Suga
Sinulat ni Eufrosino Ursal Luna, Kamagas-Ludabi Chapter, Bogo, Cebu

Ang Oktubre 25 maoy mapulang titik nga adlaw alang sa mga Bogohanon. Ang tanan manag-ambahan pagkuyog sa usa ka parada agig pagyukbo, pagtahod ug paghandom niadtong daku ug inilang tawo nga nagpahimutang sa kabantug sa Bogo diha sa mapa. Adlaw nga maoy kamatayan ni Senador Don Pedro Lazala Rodriguez, ang bayani ug amahan sa lungsod sa Bogo. Ikakatloan nag tolo ka tuig sumad sa iyang pagkapukan. (sa pagsulat niini)

Nyor Indong ang saga itawag kaniya. Natawo niadtong tuig 1869 gikan sa dugo sa mga ginikanang katsila, Don Jose Rodriguez ug Donya Vicente Lazala. Nakatungha sa seminaryo sa San Carlos ug mipadayon didto sa Ateneo de Manila, diin nakahupot sa silid pagka B.S in Agricultural Engineering, A.B ug BSC. Tungod sa gugma sa panguma

Nahimo si Nyor Indong nga Presidente-Munisipal sa Bogo sa panahon ni Hen. Emilio Aguinaldo sulod sa mga tuig 1898 hangtud sa 1903. Ug sa 1905 miadto sa Espanya ug sa ubang dapit sa Uropa ug paghibalik, ginominar siya isip usa ka delegado alang sa unang Asembliya sa Pilipinas. Unya sa 1907 mirepresentar kumo senador samtang ang iyang igsoon, Celestino Rodriguez - deputado sa unag distrito.

Sulod sa iyang administrasyon dinhay higayon nga nahimo siyang usa ka mamumulong sa pagsaulog kun inawgurasyon sa Independensya sa karaang plasa sa Sugbo, matud pa niya...

"....Dinhi sa ibabaw sa kalibotan, duruha da ka bukid ang labing bantugan, ang bukid sa senai ug ang bukid as sudlon. Apan alang sa mga Pilipino ang bukid sa sudlon maoy labing mahal ug halandumon, kay sa tumoy-tumoy sa iyang sima...diha mahitarok ang unang bandilang Pilipinhon nga gipakayab sa panganod Sugboanon...nga gipaagasan ug daghang dugo sa atong mga kaliwat aron paglaban sa inahan tang yuta...."

Mapuslanon kaayo ang iyang pag-alagad sa unang hugna sa Senadorya, nga maoy nakapaaghat kaniya pag-usab pag-apil sa kombensyon sa pagka Senador batok kang Don Filemon Sotto sa partido Nasyonalista. Kadaghan sa mga delegado habig kang Don Sotto ug gihukman nga modaug sa kombensyon.

Masipang pakpak ang mitapus sa lima ka gutlong pakigpulong sa banggiitang mamumulong nga Sotto. Unya misunod si Don Pedro Rodgriguez ug misugod....

"...Minahal kong mga delegado sa kombensyon: kon tinuod man ugaling nga ang kalibotan tang gipuy-an matapus unya manudya? Sa panahon nga ang tawo mabanhaw... akoy unang mobangon gikan sa akong lubanganan dinala sa akong mga bukton ug ipakayab ko sa kahanginang Pilipinhon ang bandila sa partido Nasyonalista...ug kon walay suwerte ning kombensyona, ako moyukbo og motabang sa maong partido nga minugna...tinukod ug gipangulohan ni Don Sergion Osmeña..."

Makabungog ang gahub nga mibukot sulod sa Sine Ideal diin himoa ang tigom sa kombensiyon. Kadtong mga pulonga nga nanuhotsuhot sa kinailadman sa katawhan maoy nakapadaug kaniya niadtong higayona.

Gisublian si Nyor Indong sa 10th Senatorial District diin mimayoriyag daku labaw kang deputado Vicente Sotto sa partido Demokrata. Sa Senado usa siya sa manggimbuhaton, bantugang mamumulong, nagsilbe sa katarung ug kaligdong. Ug supak sa katungod kun ugaling dili mahiangay sa mga lungsoranon.

Si Don Pedro Rodriguez mao ang "Pahid" sa luha sa mga kabus, kay lagi mahigugmaon man sa mga timawa. Ang magkinahanglan ug yta, gibaligyaan sa kubos nga bili ug pinaagi pa sa data-data. Nagpahulam ug salapi nga walay tanto. Gihalad ang iyang kinabuhi pagtukaw pagtabang niadtong nanagkamang sa kapit-os ug kakabus.

Katoliko Romano si Nyor Indong sanglit gitugahan man ug lote alang sa Simbahan sa Bogo ug Medellin.

Naminyo kang Donya Masay Veloso - gitugahan ug tolo ka mga anak sila sa Jose V. Rodriguez, ang kanhi Deputado ug na-Mayor sa dakbayan sa Sugbo, Anhing Amparo ug Pedring Jr.,


Source Link:
      Bogo Cebu hosted by Geocities
.